Η ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ CE ΚΑΙ ETAG 004 ΣΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΣΗΣ

 Οι πρόσφατες αλλαγές στην νομοθεσία με την εισαγωγή του ΚΕΝΑΚ και τα προγράμματα στήριξης της ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων έχουν αυξήσει κατακόρυφα το ενδιαφέρον των πολιτών γύρω από τα θέματα εξοικονόμησης ενέργειας στον κτιριακό τομέα και τα συστήματα εξωτερικής θερμομόνωσης κατ’ επέκταση. Ο έλεγχος και η εποπτεία αυτής της αναπτυσσόμενης αγοράς είναι πρακτικά ανύπαρκτος και πλέον με βάση τα τελευταία στοιχεία της αγοράς περισσότερα από 100 δομικά προϊόντα (από περισσότερες από 60 διαφορετικές εταιρείες) φερόμενα ως συστήματα εξωτερικής θερμομόνωσης κυκλοφορούν (παράγονται είτε εισάγονται) στην ελληνική αγορά, τα περισσότερα εκ των οποίων δεν φέρουν ούτε τις στοιχειώδεις πιστοποιήσεις και αποτελέσματα ελέγχου.

Η άναρχη ανάπτυξη των συστημάτων αυτών είναι βέβαιο πως θα επηρεάσει την ποιότητα των κατασκευών στην χώρα μας με απρόβλεπτα αποτελέσματα, καθώς η εξωτερική θερμομόνωση ενσωματώνεται με μόνιμο τρόπο στο εξωτερικό περίβλημα του κτιρίου και αποτελεί για όσες δεκαετίες βρίσκεται σε λειτουργία την εξωτερική του επένδυση.

Το σύστημα εξωτερικής θερμομόνωσης θα πρέπει να παρέχει εκτός από την ‘δεδομένη’ θερμομόνωση ΚΑΙ κατάλληλη αντοχή στον χρόνο, τις καιρικές συνθήκες, τις μηχανικές καταπονήσεις, τις ανεμοπιέσεις, τις ισχυρές κρούσεις και οποιαδήποτε επίδραση μπορεί να επηρεάσει την ευστάθεια και πρόσφυση του συστήματος επι του κτιρίου.

Η ασφάλεια τόσο των χρηστών των κτιρίων όσο και του κοινωνικού συνόλου είναι η πρώτη προτεραιότητα που οδήγησε στην ένταξη των συστημάτων εξωτερικής θερμομόνωσης σε μια από τις αυστηρότερες κατηγορίες συστημάτων ελέγχου συμμόρφωσης για να αποκτήσουν σήμανση CE.

Το Π.Δ. 334/94 περί «προϊόντων δομικών κατασκευών», που αποτελεί την προσαρμογή της Ελληνικής Νομοθεσίας προς την Οδηγία 89/106/ΕΟΚ «Προϊόντα Δομικών Έργων» και την τροποποίησή της από την Οδηγία 93/68/ΕΟΚ,   επιβάλλει τα δομικά προϊόντα να συμμορφώνονται με τα Εναρμονισμένα Ευρωπαϊκά Πρότυπα (ΕΝ) ή τις Ευρωπαϊκές Τεχνικές Εγκρίσεις και να φέρουν σήμανση CE.

Τα συστήματα εξωτερικής θερμομόνωσης είναι συστήματα που κατεξοχήν ενσωματώνονται με τρόπο διαρκή στα δομικά έργα και σύμφωνα με την λογική της Οδηγίας 89/106/ΕΟΚ, θα πρέπει να συμμορφώνονται με Ευρωπαϊκή τεχνική έγκριση (ΕΤΑ).

Στην προκειμένη περίπτωση η ΕΤΑ εκδίδεται σύμφωνα με την οδηγία ETAG004 που αφορά τα ETICS (External Thermal Insulation Composite Systems) και υποχρεώνει μετά τον έλεγχο των υλικών του συστήματος εξωτερικής θερμομόνωσης από το αρμόδιο εργαστήριο, ο παραγωγός να δηλώσει συμμόρφωση των παραγωγικών του διαδικασιών με βάση τα προβλεπόμενα στην ETA, ώστε να διασφαλίζεται η ποιότητα του τελικού προϊόντος που διανέμεται στην αγορά.

Πιο αναλυτικά σύμφωνα με την Οδηγία 89/106 και το ΠΔ334/94 η Ευρωπαϊκή Τεχνική Εγκριση (European Technical Approval, ETA) είναι «η ευνοϊκή τεχνική εκτίμηση της καταλληλότητας ενός προϊόντος η οποία βασίζεται σε ελέγχους, δοκιμές και αξιολόγηση…» (άρθρο 6 του ΠΔ) Η ύπαρξη ΕΤΑ δεν είναι ικανή συνθήκη για την κυκλοφορία στην Ευρωπαϊκή αγορά. Με βάση το Π.Δ/334/94 η συμφωνία υλικών και συστημάτων με την τεχνική έγκριση (ΕΤΑ) που διαθέτουν, υποδηλώνεται με την σήμανση CE του συστήματος των υλικών ( ΠΔ334/94, Αρθρο 4, παραγρ. 2β.)

Θα επιθυμούσαμε να επισημάνουμε ότι για τα επί μέρους υλικά του συστήματος δεν είναι ούτε αναγκαία ούτε ικανή συνθήκη να φέρουν σήμανση CE (εκτός αν επιβάλλεται από την Οδηγία ή/και την υπάρχουσα Νομοθεσία) ώστε να έχει σήμανση CE το σύστημα. O παραγωγός θα πρέπει διαθέτει όλες τις προβλεπόμενες διαδικασίες ελέγχου παραγωγής (FPC=Factory Production Control) ώστε να διασφαλίζει την συνολική συμμόρφωση των προϊόντων με την τεχνική έγκριση (δηλαδή με τα υλικά που εστάλησαν για έλεγχο και πέρασαν τις δοκιμές ως σύστημα).

Πρακτικά, η ΕΤΑ είναι μια απόδειξη του ελέγχου που έκανε κάποιο εργαστήριο για το σύστημα, μετά από αίτηση και με ευθύνη του παραγωγού. Η πραγματική συμμόρφωση του προϊόντος που διανέμεται στην αγορά γίνεται από την σήμανση CE βάση των υποχρεώσεων που επιβάλει η νομοθεσία για τα συστήματα εξωτερικής θερμομόνωσης (ETICS).

Για να δούμε πιο συγκεκριμένα το πλαίσιο που θα πρέπει να διαμορφωθεί, ας δούμε ένα παράδειγμα. Σύμφωνα με την ΕΤΑ-03/0027 (που σημαίνει πως έχει εκδοθεί το 2003 με αριθμό 0027)

Ο παραγωγός έχει, με βάση τα αναφερόμενα ΜΕΣΑ στην ΕΤΑ, την υποχρέωση να δηλώσει συμμόρφωση σύμφωνα με το σύστημα βεβαίωσης συμμόρφωσης 2⁺ (η νέα Ευρωπαϊκή νομοθεσία ορίζει πλέον το σύστημα ελέγχου 1)

Σύμφωνα με το σχέδιο έκθεσης με τίτλο «Ελεγχος ασφάλειας προϊόντων δομικών κατασκευών» που εκπονήθηκε στο πλαίσιο της Εκδήλωσης με θέμα «Επιχειρηματικότητα χωρίς Εμπόδια: Ανοίγοντας Δρόμους για την Ανάπτυξη» του ΣΕΒ και της Στέγης της Ελληνικής Βιομηχανίας, οι υποχρεώσεις που προκύπτουν ανάλογα με το κάθε σύστημα συμμόρφωσης φαίνονται παρακάτω.

Και πάλι σύμφωνα με το προαναφερθέν σχέδιο έκθεσης, τα συστήματα Βεβαίωσης της Συμμόρφωσης καθορίζονται λεπτομερώς στο Παράρτημα ΙΙ του ΠΔ 334/1994 και ταξινομούνται σύμφωνα με το βαθμό μεσολάβησης τρίτων μερών κατά τη διαδικασία αξιολόγησης της συμμόρφωσης του προϊόντος ως εξής:

• Σύστημα 1+: Πιστοποίηση συμμόρφωσης προϊόντος, με επιπλέον δειγματοληπτική

δοκιμή δειγμάτων – audit testing

• Σύστημα 1: Πιστοποίηση συμμόρφωσης προϊόντος χωρίς δειγματοληπτική δοκιμή δειγμάτων.
• Σύστημα 2+: Πιστοποίηση ελέγχου παραγωγής στο εργοστάσιο (Factory Production Control – FPC), με επιπλέον συνεχή επιτήρηση.
• Σύστημα 2: Πιστοποίηση ελέγχου παραγωγής στο εργοστάσιο, χωρίς συνεχή επιτήρηση
• Σύστημα 3: Αρχική Δοκιμή Τύπου από εργαστήριο δοκιμών
• Σύστημα 4: Αρχική Δοκιμή Τύπου καθώς και έλεγχος της παραγωγής στο εργοστάσιο από τον ίδιο τον παραγωγό.

Οι παραπάνω υποχρεώσεις είναι δεδομένες για όλους τους παραγωγούς σε όλα τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δεν εξαρτώνται από την εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας, καθώς είναι υποχρέωση που απορρέει από την ίδια την πιστοποίηση των συστημάτων σύμφωνα με την οδηγία ETAG004.

Δυστυχώς στην χώρα μας την ίδια στιγμή που όλοι μιλάμε για υγιή ανάπτυξη της οικοδομικής δραστηριότητας και την εποπτεία της αγοράς, αποδεχόμαστε την κυκλοφορία ‘συστημάτων’ εξωτερικής θερμομόνωσης τα οποία είτε δεν φέρουν ΕΤΑ και συνεπώς κυκλοφορούν εντελώς παράνομα στην ελληνική αγορά ( σε πολλές περιπτώσεις ούτε τα επιμέρους υλικά τους δεν φέρουν την προβλεπόμενη σήμανση CE, άρα και τα επιμέρους υλικά κυκλοφορούν παράνομα στην αγορά ) είτε έχουν κάνει την αρχική δοκιμή ελέγχου του δομικού προϊόντος αλλά δεν συμμορφώνονται στις λοιπές υποχρεώσεις που αφορούν στον έλεγχο παραγωγής και στους ελέγχους από τον κατάλληλο κοινοποιημένο φορέα.